MIRA Volkssterrenwacht MIRA vzw

Naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek "Het geheim van de kosmologie ontrafeld" komt Gustaaf Cornelis op Volkssterrenwacht MIRA een lezing geven waarin een soort stand van zaken geschetst wordt over het kosmologisch onderzoek doorheen de geschiedenis.

Het universum

De spreker focust op enkele sleutelpassages van het kosmologische verhaal, waarin hij bepaalde populaire misvattingen rechtzet en de rol van de wiskunde aantoont in het modern wetenschappelijk denken.

Het einde van de wereld komt eraan, en dit keer is het zeker want deze apocalyps werd voorspeld door niemand minder dan de Maya's: zij lieten hun kalender immers niet voor niets stoppen op 21 december 2012 volgens onze jaartelling.

Maar was de wereld eigenlijk al niet eerder vergaan, meer bepaald op 5 mei 2000, toen de gecombineerde getijdenkrachten van de planeten, Maan en Zon een verwoestend effect hadden op onze broze planeet?

De Koninklijke Sterrenwacht van België heeft reeds een ver en bewogen verleden achter de rug.

De details uit dit verleden kunnen gereconstrueerd worden aan de hand van stukken die in het archief worden bewaard.
Niet alleen brieven (vanaf 1823 tot nu) en boekhouding, maar vooral de wetenschappelijke data worden met zorg gekoesterd.
Het gaat over gegevens i.v.m. de meridiaandoorgang, zonnevlekken, het klimaat en het beroemde internationale project 'Carte du Ciel'.

Toen Galilei in 1609 het telescooptijdperk inluidde met zijn kleine lenzenkijkertje braken er voor de sterrenkunde gouden tijden aan. De ontdekkingen van Huygens, Herschel, Messier, Hubble en zovele anderen maakten het mogelijk om tot een totaal nieuw beeld van het universum te komen. Dankzij de technologische vooruitgang werd het in de loop van de twintigste eeuw mogelijk om steeds krachtiger waarnemingsinstrumenten te ontwerpen.

Wat zijn donkere materie en donkere energie? Zijn het twee kanten van eenzelfde medaille, of zijn het twee heel verschillende dingen, ondanks wat hun namen doen vermoeden?

De wetten van Einstein, gelden die ook in de buitenste regionen van onze Melkweg, of moeten we ze aanpassen, net zoals Einstein met Newton's ideeën deed?

In deze lezing krijgen de aanwezigen op deze vragen antwoorden van de hedendaagse wetenschap.

Donkere materie

De ruimtemissie ExoMars Trace Gas Orbiter is een samenwerkingsproject van de ESA en de NASA. De missie heeft als doel om belangrijke vlucht- en in situ technologieën te demonstreren voor toekomstige exploratiemissies en om fundamenteel wetenschappelijk onderzoek uit te voeren voor de verkenning van Mars. Daarnaast zal deze missie ook belangrijk zijn voor de communicatie tijdens huidige en toekomstige ESA/NASA missies.

Sterrenkunde is een wetenschappelijke discipline, maar sterrenkundigen zijn mensen. We krijgen zelfs als leek via Twitter de laatste bevindingen direct op onze SmartPhones of lezen het even nadien in de populariserende tijdschriften. We stellen ons geen vragen over al dat fraais. Wat gaat er echter aan vooraf? Hoe komen de astronomen tot al die kennis en hoe betrouwbaar is het allemaal?

Tijdens de lezing bekijken we een aantal voorbeelden uit de moderne en hedendaagse sterrenkunde.

De berichtgeving over de zonneactiviteit was de laatste maanden op het eerste zicht nogal tegenstrijdig. Spectaculaire beelden over indrukwekkende zonne-erupties werden immers regelmatig afgewisseld met heuse doemartikels over de "zonnemotor" die maar niet op gang lijkt te komen.

Wat is daar nu allemaal van aan? Maakt de Zon zich echt op voor een "winterslaap"? Of schakelt ze alsnog een tandje bij en mogen we ons toch verwachten aan een hoge zonneactiviteit met krachtige zonne-uitbarstingen? En hoe groot is de invloed daarvan op het wel en wee van onze planeet?

De Herschel-ruimtetelescoop is één van de vlaggenschepen van het Europese Ruimtevaartagentschap ESA.
Het toestel –met een spiegel van 3,5 meter– is actief in het verre infrarood en de submillimeter golflengtes. De beelden die hij maakt zijn daarom misschien minder “fotogeniek” als die van zijn bekende voorganger Hubble, maar de wetenschappelijke resultaten zullen dat zeker niet zijn.

Witte dwergsterren zijn objecten waarbij de grootheid van astronomische objecten samen komt met de fundamentele eigenschappen van het allerkleinste. Om te begrijpen wat witte dwergen zijn moeten we aan de ene kant een duik nemen in de evolutie van sterren en ons afvragen wat een ster nu is. En aan de andere kant moeten we vat proberen te krijgen op een zeer vreemde maar fundamentele theorie: de kwantumfysica.