MIRA Volkssterrenwacht MIRA vzw

Het leven op Aarde is voor ons een alles behalve buitengewoon fenomeen: we zien overal om ons heen mensen, dieren en planten, en we zijn er ons van bewust dat het in onze omgeving ook krioelt van microscopische levensvormen. En toch is het leven heel bijzonder, biologen weten nog steeds niet hoe het leven precies ontstond op Aarde, of het van buitenaf werd geïmporteerd en of er überhaupt leven bestaat elders in het heelal.

Op 6 augustus 2014, na een lange reis van meer dan 10 jaar, is het ruimtetuig Rosetta van het Europese ruimtevaartagentschap ESA aangekomen bij komeet 67P/Churyumov-Gerasimenko. Het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA), een Federale Wetenschappelijke Instelling gevestigd in Ukkel, heeft één van de instrumenten aan boord van Rosetta mee helpen bouwen.

De ster die ons het best bekend is, is vanzelfsprekend de Zon. Het is de ster waar het bij ons letterlijk en figuurlijk om draait, en bovendien staat de Zon dichtbij als we vergelijken met andere sterren: het licht van de Zon doet er ruim acht minuten over om tot bij ons te komen, terwijl de naaste buurster van de Zon op 4,2 lichtjaar staat. Die buur, Proxima Centauri, is trouwens een ster die deel uitmaakt van een meervoudig stersysteem.

Meteorieten zijn stenen die vanuit de ruimte op Aarde neervallen. Het zijn piepkleine, kleine of grotere brokstukken die ons veel kunnen leren over de woelige geschiedenis van ons zonnestelsel en het zeker ook mogelijk maken om inzicht te krijgen in de samenstelling en toestand van de oermaterie waaruit de Zon, de planeten en de rest van de objecten in ons zonnestelsel zijn ontstaan.

In Humbeek (Grimbergen) realiseerde het achitectenbureau Crepain Binst Architecture in samenwerking met zonnewijzerexpert Willy Leenders uit Hasselt een zonnewijzer, uniek in zijn soort. Hij werd op 5 oktober 2013 ingehuldigd.

Zonnewijzer Humbeek

In het eerste deel van de lezing, ‘België + Wiskunde’, toont Dirk Huylebrouck aan dat het palmares van ons land op het gebied van de wiskunde dit van het damestennis of de damesatletiek overstijgt, zelfs toen Kim en Justine of Kim en Tia nog regeerden. Tot de top van de belangrijkste wiskundigen horen zowaar vier Belgen! Het bekende beeldformaat ‘JPEG’ werd bijvoorbeeld gecreëerd op basis van het werk van een Belgische, die de eerste vrouwelijke professor ooit was aan Princeton University en de eerste voorzitster van de ‘International Mathematical Union’: Ingrid Daubechies.

Telescopen zijn nog nooit zo betaalbaar geweest als de laatste jaren, makkelijk verkrijgbaar, in alle maten en uitvoering, en bovendien van goede kwaliteit.
En toch, ondanks dat overvloedig aanbod krijgen we ook in ons land stilaan terug een revival van de nobele kunst van het zelf bouwen van een telescoop.

Tot het einde van de 19de eeuw leek het universum goed te passen binnen een wetenschappelijk wereldbeeld dat uitging van een absolute tijd en ruimte.
Er waren nog een aantal belangrijke open vragen waarop de wetenschap niet meteen een antwoord kon geven, maar men was positief ingesteld: binnen afzienbare tijd zouden die vragen wel van een antwoord worden voorzien.

Tot 4 oktober 1957 was er geen vuiltje aan de lucht, maar sinds de lancering van Spoetnik 1 zijn er vanop Aarde al duizenden ruimtetuigen gelanceerd. Het ging om allerlei projecten waarbij toestellen en raketonderdelen op vele verschillende hoogten terecht kwamen in een baan rond onze planeet. In de loop der jaren heeft dat geleid tot een hoop ruimteafval, en dat zorgt voor potentieel gevaarlijke toestanden, de kans op een botsing tussen een operationele satelliet en een stuk ruimteschroot is niet denkbeeldig.

Met behulp van de onovertroffen tool Google Earth neemt de spreker de toehoorders mee op een ontdekkingsreis langs bekende en onbekende astronomische plaatsen op Aarde. Naast locaties die een belangrijke rol hebben gespeeld in de geschiedenis van de sterrenkunde, worden ook recente sterrenkundige sites van bovenaf bekeken.