MIRA Volkssterrenwacht MIRA vzw

Voor het eerst dit jaar kregen we vanavond een redelijk fraaie reeks Lichtende Nachtwolken te zien (NLC's = NoctiLucent Clouds). Het is een fenomeen dat we typisch op onze breedteligging (en noordelijker) te zien krijgen tijdens de zogenaamde "grijze nachten": de periode waarin het eigenlijk niet helemaal donker wordt 's nachts.

Het was een relatief bescheiden display: een weliswaar duidelijk zichtbare band, die echter slechts laag boven de noordelijke horizon hing (kwam nooit boven de ster Capella, die op dat ogenblik minder dan 7° hoog stond).
Meer foto's en een animatie op de website van de auteur

NLC's zijn ragfijne wolken op extreem grote hoogte: terwijl "gewone" wolken op maximaal 10-15km zitten, hangen deze op meer dan 80 km (dus al bijna buiten de dampkring). Ze zijn typisch enkel zichtbaar in de zomermaanden (begin juni tot midden juli), op gematigde tot hoge noorderbreedtes. En dat typisch in de schemering: 's avonds tussen pakweg 23h-23h30 en 0h-0h30, en 's morgen ook weer tussen pakweg 3h en 4h. Want in die periode zitten wij hier al redelijk donker, maar worden die wolken op grote hoogte nog volop beschenen door de Zon. Tussen die twee tijdstippen in zit de Zon dan weer te laag om zelfs deze superhoge wolken nog te verlichten.

Opvallend is ook dat ze 's avonds in het noordwesten te zien zijn, terwijl u 's morgen juist naar het noordoosten moet kijken. Logisch natuurlijk: ze weerspiegelen hiermee de wijzigende positie van de Zon (onder de horizon) in de loop van de nacht.

Hele intrigerend is het feit dat deze NLC's tegenwoordig veel vaker worden waargenomen dan pakweg 10-20 jaar terug, terwijl de allereerste gekende waarnemingen slechts dateren van 1885 (kort na de enorme vulkaanuitbarsting van de Krakatau overigens). De laatste paar jaar daarentegen hebben we ze vanuit België elke zomer wel een paar keer te zien gekregen (hoewel ze dit jaar ze dus lang op zich lieten wachten). Zijn we betere/aandachtiger waarnemers geworden, of is ook dit een indicatie van veranderingen in de atmosfeer? De toekomst zal het wellicht uitwijzen, vorig jaar werd immers een satelliet gelanceerd voor de studie ervan (AIM).