MIRA Volkssterrenwacht MIRA vzw

Zondag 9 maart was een bijzondere dag voor de Europese ruimtevaart. De ESA is in de wolken met de vlekkeloze lancering door een Ariane-5 van de eerste ATV (Automated Transfer Vehicle). Hieraan gingen maar liefst 11 jaar ontwerpen en bouwen vooraf, en ook de nodige jaren uitstel.
ATV-1, die Jules Verne gedoopt werd, is het zwaarste en meest complexe ruimtetuig dat Europa ooit gebouwd en gelanceerd heeft en er hangt een prijskaartje aan van zo'n 1,3 miljard euro.

Jules Verne is een 20 ton zware "vrachtboot" die voorraden naar het internationale ruimtestation ISS moet brengen. Hiermee kan Europa nu autonoom haar ruimtelab bevoorraden. en kunnen we eindelijk een substantiële bijdrage leveren tot het onderhouden van het ISS in zijn geheel. Enkel voor het wisselen van bemanningsleden en het terug naar de aarde brengen van afgewerkte experimenten zijn we nog afhankelijk van de Amerikanen of de Russen.

Dat naar het ISS brengen is niet zo eenvoudig als het lijkt: Aangezien er geen piloot in zit moet de nadering en koppeling met het ruimtestation volledig automatisch gebeuren. Tot nu toe werden automatische koppelingen met een bemand ruimtestation enkel door de Russen toegepast.
Jules Verne bevat wel 5 ton vracht: Voedsel, water, zuurstof, brandstof voor de Zvezda module, reserve onderdelen en nieuwe uitrusting voor het Columbus ruimtelab, alsook onderdelen voor het ISS zelf.
Om de naam Jules Verne extra in de verf te zetten zijn ook enkele unieke verzamelstukken aan boord: Een 19e eeuwse luxe editie van 'De la Terre à la Lune' en twee manuscripten over astronomie en de ruimte, alle van de hand van deze visionaire auteur die zijn tijd ver vooruit was.

De koppeling is voorzien voor 5 april. Bijna een maand na de lancering lijkt erg lang, maar aangezien dit een prototype is wil de ESA natuurlijk alle systemen van de Jules Verne grondig uittesten vooraleer groen licht te geven voor de nadering van het ISS. Zo'n lange autonomie is trouwens geen enkel probleem, het toestel is immers voorzien van 4 zonnepanelen voor zijn energievoorziening.

Na de koppeling en het uitladen van de voorraden is de taak van het ATV nog niet afgelopen. Met zijn raketmotor zal in diverse stappen de baan van het ISS verhoogd worden. Door de resterende luchtweerstand wordt deze immers steeds lager en moest er niets aan gebeuren dan zou het ISS over een tiental jaar in de atmosfeer terugvallen en opbranden.

Een ATV is niet gebouwd om zelf de terugkeer naar de aarde te overleven. Het toestel wordt dan ook volgepropt met allerhande afval en na 4 maanden gekoppeld te zijn maakt de ATV zich los. Met het laatste restje brandstof zal Jules Verne zich afremmen om op te branden in de atmosfeer, waarna de restanten in de stille oceaan vallen.
Er zijn na Jules Verne nog 6 ATV's gepland, de contracten voor de volgende 4 liggen reeds vast.