MIRA Volkssterrenwacht MIRA vzw

Het ESPRESSO-instrument van ESO's Very Large Telescope in Chili heeft voor het eerst het gecombineerde licht van alle vier de 8.2 meter-telescopen gebruikt. Door het licht van deze telescopen op deze manier te combineren is de VLT qua licht-opvangend vermogen de grootste optische telescoop ter wereld, vergelijkbaar met een enkelvoudige telescoop met een spiegeldiameter van 16 meter.

Tot nu toe gebruikte het ESPRESSO-instrument slechts één van de vier telescopen van de VLT. Eén van de oorspronkelijke ontwerpdoelen van ESO's Very Large Telescope was echter dat de vier telescopen zouden samenwerken als één reusachtige telescoop, en dankzij de ESPRESSO-spectrograaf werd deze mijlpaal nu bereikt.

Twee van de belangrijkste wetenschappelijke doelen van ESPRESSO zijn enerzijds het ontdekken en karakteriseren van aardachtige planeten en anderzijds het zoeken naar mogelijke variaties in fundamentele natuurkundige constanten, wat waarnemingen vereist van verre en zwakke quasars. Voor beide doelen is het nodig dat het instrument en de referentielichtbron extreem stabiel zijn. Vanwege de complexiteit die hiermee gemoeid is, kon het op deze manier bundelen van het licht van alle vier de Unit-telescopen tot nu toe niet worden verwezenlijkt. Een stelsel van spiegels, prisma's en lenzen brengt het licht van elke Unit-telescoop van de VLT nu over een afstand van max. 69 meter naar de ESPRESSO-spectrograaf.

Het licht van de vier Unit-telescopen wordt normaal gesproken bijeengebracht in de VLT-interferometer voor onderzoek van uiterst fijne details in relatief heldere objecten, maar kan het enorme licht-verzamelende potentieel van de gecombineerde telescopen niet gebruiken voor het onderzoek van zwakke objecten. Door het gecombineerde licht aan één enkel instrument te voeden, krijgen astronomen toegang tot informatie die nooit eerder beschikbaar was.

Deze opstelling betekent een doorbraak in het astronomische onderzoek met hoge-resolutiespectrografen, en geeft alvast een voorproefje van wat binnen enkele jaren te verwachten valt van telescopen zoals de Extremely Large Telescope van ESO.