MIRA Volkssterrenwacht MIRA vzw

De Europese infrarood-ruimtetelescoop Herschel heeft kunnen aantonen dat de planeet Saturnus omgeven wordt door een gigantische torusvormige ring van waterdamp. De oorsprong van deze waterdamp is de Saturnusmaan Enceladus.

Tijdens verschillende passages (2005-2008) in de buurt van Enceladus ontdekte de ruimtesonde Cassini een actief oppervlak met geisers die per seconde zo'n 250 kg waterdamp tot honderden kilometers hoog uitstuwen.

De waarnemingen met de Herschel-ruimtetelescoop tonen aan dat de ring van waterdamp zich tot meer dan een half miljoen kilometer rondom Saturnus uitstrekt, maar slechts een goede vijftigduizend km dik is. Binnen dat gebied draait Enceladus rond de planeet en kan op die manier voortdurend via zijn ijsvulkanisme voor aanvoer van vers materiaal zorgen.

Ondanks de enorme afmetingen van deze ring is hij tot op heden niet eerder waargenomen omdat waterdamp transparant is voor zichtbaar licht. Bij infrarood licht is dat niet het geval, en infrarood is precies het waarnemingsterrein van de Herschel-ruimtetelescoop.

Deze ontdekking geeft bovendien een antwoord op een vraag die astronomen al 14 jaar lang bezig houdt: waar komt het water vandaan in de bovenste atmosfeerlagen van Saturnus? Dat raadsel lijkt nu opgelost. Ongetwijfeld zal het grootste deel van de waterdamp die door Enceladus wordt uitgestoten in de ruimte verloren gaan, vastvriezen op de ringdeeltjes of terechtkomen op andere manen in de buurt, maar een kleine fractie ervan zal toch neervallen op Saturnus zelf, en dat is toch nog voldoende om het aanwezige water in die buitenste atmosfeerlagen te kunnen verklaren.

Bron: ESA News