MIRA is elke woensdag en zondag doorlopend geopend van 14 tot 18 uur, voor individuele bezoekers die zonder gids een bezoek wensen te brengen aan hetgeen de volkssterrenwacht op het vlak van sterrenkunde, ruimtevaart en weerkunde te bieden heeft. En het aanbod is heel verscheiden, oordeelt u zelf maar…
Via een grote draaibare sterrenkaart kan de bezoeker zelf op verkenning trekken langsheen de Vlaamse sterrenhemel. Wanneer is Orion te zien? Waar is de Grote Beer? Wat is er zo speciaal aan de Poolster? Welke zijn de helderste sterren die er bij ons te zien zijn? En nog veel meer.
De slingerproef van Foucault bewijst tijdens elk bezoek dat onze planeet effectief rond zijn as draait.
Maquettes tonen de systematiek van het ontstaan van de seizoenen op Aarde, hoe eclipsen ontstaan en zelfs hoe de ruimte kan gekromd worden door grote massa’s. Nog een stapje verder en we zitten bij zwarte gaten.
Een digitaal weerstation (gegevens ook online te volgen via onze webstek) situeert de weersomstandigheden in een ruimer tijdskader, het bijhorende filmpje vertelt alles over weersvoorspellingen en laat prachtige wolkenballetten zien. Vervolgens buiten op het waarnemingsterras even een blik werpen in de grote thermometerhut, bij de pluviograaf, barometer en andere instrumenten van ons weerstation die op het waarnemingsterras opgesteld staan. De bezoeker zal voortaan met andere ogen het weer bekijken.
Op het waarnemingsterras trekken natuurlijk de twee telescoopkoepels de aandacht en aangezien de deuren niet gesloten zijn, kan iedere bezoeker ook daar een kijkje nemen. Waarom staan de telescopen schuin opgesteld? Kan de koepel draaien? Is kijken naar de Zon gevaarlijk? En zijn de telescopen op MIRA nu echt wel grote instrumenten? Vele vragen waarop vele antwoorden volgen.
Terug in het gebouw kan u zelf de optica achter de telescoop (maar ook het oog, de camera,...) proefondervindelijk verkennen via een reeks interactieve optische banken, alleen al deze maken een bezoek meer dan de moeite waard! De bezoeker kan ook hier weer zelf op verkenning gaan en al doende de wetten van de optica ontdekken, oog in oog staan met het menselijk oog en meteen het verband zien tussen ons eigen kijkinstrument en de bouw van een telescoop. Zeker heel aantrekkelijk zijn ook een kleine plasmabol met zijn eigen elektromagnetische veld eromheen, illustratief voor het gedrag van de Zon, en een opstelling met een groene laserbron die via een druk op de knop laat zien dat licht niet altijd de meest voor de hand liggende weg blijkt te volgen.
In ons planetarium kan bij helder weer een zonnewaarneming verricht worden (behalve in de wintermaanden als de Zon té laag aan de horizon staat in de namiddag). Onze unieke heliostaat laat u toe om binnen in de zaal op een héél comfortabele (en uiteraard veilige) manier de zonnevlekken te bestuderen: onze Zon wordt er in de verduisterde zaal geprojecteerd tot een schijf met een diameter van 140 cm!
En de steeds enthousiaste vrijwilligers zullen met veel plezier de telescoop omtoveren tot een spectroscoop, die de kleurrijke "streepjescode van de Zon" op datzelfde scherm projecteert.
Maar deze ruimte is ook uitgerust met een multimediaprojector, zodat er hier - wanneer er geen zonnewaarnemingen gebeuren - zelfgemaakte filmpjes over allerlei sterrenkundige onderwerpen getoond kunnen worden.
Zelfs bij bewolking is er nog steeds één tak van de sterrenkunde die mogelijk blijft: de radio-astronomie! Ons radiodetectiesysteem (eerste verdieping) maakt het mogelijk om te midden van de radioruis aparte signalen te horen die typisch zijn voor vallende sterren. Een live monitor toont trouwens de activiteit van de voorbije minuten. Meteoren overdag? Daarvoor kan men dus ook op Volkssterrenwacht MIRA terecht.
Ten slotte zijn er nog onze diverse tentoonstellingszalen. Sterevolutie, de structuur van het heelal, de ringen van Saturnus, meteorieten, enzovoort: men vindt er over de meest verscheiden astronomische onderwerpen uitleg en illustraties. Maar je wordt er – zoals trouwens overal op Aarde – ook ongemerkt doorboord door kosmische straling, zo leert ons toch de geigerteller van dienst. En wie wil kan eens kennismaken met zijn of haar gewicht op de Maan of op de Zon: ook al blijft onze massa uiteraard steeds dezelfde, een andere zwaartekrachtsomgeving heeft meteen ook serieuze implicaties voor onze eigen zwaartekrachtstoestand.
Dit alles zonder gids? Er zijn natuurlijk de nodige panelen met uitleg aanwezig. Zeker ook handig voor de individuele bezoekers zijn onze audiogidsen, kleine apparaatjes met gesproken uitleg bij het merendeel van de opstellingen langsheen het parcours op Volkssterrenwacht MIRA (beschikbaar in Nederlands én in Frans, de Engelse teksten zijn voorlopig enkel in gedrukte versie beschikbaar).